17-26

Βραχύ υπόμνημα περί τών περιοδικών πυρών καί του ξυλίνου αρότρου του "Ατλαντος τής Ελληνικής Λαογραφίας (ΑΕΛ)

• Ήμελλος, Στέφανος Δ.

"Οσα ανωτέρω εκτίθενται αποτελούν συντομώτατον υπόμνημα περί των περιοδικών πυρών καί του ξυλίνου άροτρου, θεμάτων τών εκδοθέντων μέχρι τουδε ύπό του Κέντρου Λαογραφίας υπ' άρ. 1 καί 2 χαρτών του "Ατλαντος της Ελληνικής Λαογραφίας. Αναφέρεται οτι το σχετικόν ύλικόν τών έν λόγω χαρτών προέρχεται έκ διαφόρων πάσης κατηγορίας έντυπων, έξ αδημοσίευτων χειρογράφων συλλογών του Κέντρου καί ιδία έξ ειδικώς δια τον ώς άνω σκοπόν συνταχθέντος καί έκτυπωθέντος ερωτηματολογίου. Του τελευταίου απεστάλησαν μερίμνη του Κέντρου 4000 περίπου αντίτυπα εις τους εκπαιδευτικούς κυρίως λειτουργούς της χώρας, τά όποια επεστράφησαν συμπεπληρωμένα εις αυτό. Έκ του συλλεχθέντος ύλικου έξ όλων τών διαμερισμάτων Οχι μόνον του εντός τών σημερινών πολιτικών συνόρων περικλειομένου ελληνικού χώρου άλλα και των πρώην ελληνικών περιοχών της 'Ανατολικής Θράκης, τής Μικρας 'Ασίας, του Πόντου κ.τ.λ., ώς καί έκ τής Κύπρου καί τής Βορείου'Ηπείρου, κατέστη έφικτόν, κατά τον συγγρ., να σχηματίση τις πλήρη κατά τό δυνατόν εικόνα τών μνημονευθέντων θεμάτων, τών όποιων αι παραλλαγαί καί ή γεωγραφική διάδοσις έχουν σημειωθή έπί τών αντιστοίχων χαρτών. Αι ενδείξεις τών χαρτών τούτων ισχύουν δια την προ του 1922 χρονική ν περίοδον, ήτοι δια τήν περίοδον προ τής έπισυμβάσης Μικρασιατικής καταστροφής καί τής ανταλλαγής τών πληθυσμών — του έτους 1922 τεθέντος ως τελευταίου χρονικου ορίου δια τόν Έλληνικον Λαογραφικόν "Ατλαντα γενικώτερον — χωρίς τουτο να σημαίνη βεβαίως οτι τόσον ή άσκησις του εθίμου τών περιοδικών πυρών όσον καί ή χρήσις του ξυλίνου άροτρου εις τας γεωργικάς εργασίας έχουν σήμερον εντελώς εκλείψει. 'Αντιθέτως μάλιστα εις όλόκληρον σχεδόν τήν Ελλάδα, μή εξαιρουμένων ουδέ τών μεγάλων πόλεων, συνεχίζεται εισέτι τό εθιμον τής αφής πυρών κατά τήν παραμονήν τής εορτής του αγίου 'Ιωάννου (24 Ιουνίου), εις τινας δέ τόπους άνάπτονται μέχρι σήμερον πυραί καί κατ' άλλας ημερομηνίας, ένω και τό ξύλινον άροτρον εξακολουθεί να χρησιμοποιήται έστω καί εις λίαν περιωρισμένην κλίμακα. Έν τέλει παρατίθεται καί σχετική προς τά έν λόγω θέματα ελληνική βιβλιογραφία.

• Arts

• Λαογραφία