Le mythe d'Alexandrie dans les chansons populaires grecques
Part of : Ελληνικά : φιλολογικό, ιστορικό και λαογραφικό περιοδικό σύγγραμμα ; Vol.46, No.2, 1996, pages 335-345
Issue:
Pages:
335-345
Parallel Title:
Ο μύθος της Αλεξάνδρειας στα ελληνικά δημοτικά τραγούδια.
Author:
Abstract:
Ανάμεσα στους μυθικούς τόπους και πόλεις που απαντούν στα δημοτικά τραγούδια, η Αλεξάνδρεια (και μαζί της όλη η Αίγυπτος) αποτελεί αντικείμενο πρωτότυπου μύθου. Απ' όλες τις λειτουργίες των μυθικών χωρών, η Αλεξάνδρεια και τα υποκατάστατα της αποδίδουν ξεχωριστό βάρος στη σχέση τους με το θάνατο. Η Αλεξάνδρεια παίζει, βέβαια, όπως και άλλες πόλεις, τον ρόλο του σημείου του ορίζοντα, και συγκαταλέγεται ανάμεσα στις θρυλικές και επιθυμητές πόλεις που προσφέρονται στο μωρό στα νανουρίσματα, δεν εμφανίζεται όμως ποτέ σαν τόπος απ' όπου φέρνουν πολύτιμα αντικείμενα, ενώ ο μόνος μάστορας που φέρνουν από κει είναι ένας μαρμαράς για να φτιάξει κιβούρι. Η Αλεξάνδρεια λειτουργεί, επίσης, στα εγκώμια ως σύμβολο ομορφιάς και τελειότητας, αλλά το επίθετο αλεξανδρινός φαίνεται να χρησιμοποιείται κατά προτίμηση σε σχέση με τον θάνατο και τον κάτω κόσμο. Η Αλεξάνδρεια είναι, επίσης, μια από τις ξένες χώρες όπου αναπτύσσεται η ολέθρια μαγεία της ξενιτιάς, που συγγενεύει κι αυτή με τον θάνατο. Τέλος, τρία αφηγηματικά τραγούδια παρουσιάζουν την Αλεξάνδρεια ως τόπο της επαφής με τον κόσμο της ετερότητας, ίσως καμιά φορά της μυητικής επαφής, συχνότερα όμως της μοιραίας επαφής, ως το κατώφλι του άλλου κόσμου. Λόγοι δυο ειδών μπορούν να εξηγήσουν αυτό το φαινόμενο. Οι πρώτοι είναι ιστορικής φύσης και αφορούν στον ρόλο που έπαιξε η Αλεξάνδρεια ως θύρα μιας δυσπρόσιτης ηπείρου, κατά τους αιώνες που δημιουργήθηκαν τα δημοτικά τραγούδια. Οι πιο σημαντικοί, όμως, είναι μυθικής φύσης. Αφορούν την προσωπικότητα του ιδρυτή της πόλης, του Μεγαλέξανδρου: στη λαϊκή παράδοση, εκείνος είναι κατ' εξοχήν ο ήρωας που η δράση του είναι εξ ολοκλήρου μια αναζήτηση του Άλλου. Στην Αλεξάνδρεια, τόπο των μυθικών του καταβολών, βρισκόταν και ο τάφος του
Subject:
Subject (LC):
