267-276

Τα έκτροπα στην Κομοτηνή το 1990 και η αρχή της μεγάλης αλλαγής στην ελληνική πολιτική για τη μειονότητα στη Θράκη

• Γιατζόγλου, Δημοσθένης

Στο άρθρο μου, που βασίζεται στη διδακτορική μου διατριβή, περιγράφω και εξηγώ τον καθοριστικό ρόλο που έπαιξαν τα έκτροπα (ή τα βίαια γεογονότα) που συνέβησαν στην Κομοτηνή τον Ιανουάριο του 1990, στην αλλαγή της γενικής στρατηγικής του Ελληνικού Κράτους ως προς την (τουρκο)Μουσουλμανική Μειονότητα της Θράκης. Τα γεγονότα που εξετάζονται σε τούτο το κείμενο αποτελούν το αποκορύφωμα μιας περιόδου έντασης και σταδιακής επιδείνωσης στις σχέσεις Κράτους-Μειονότητας καθώς και στις σχέσεις Μειονότητας-Πλειονότητας. Αυτή η περίοδος χαρακτηρίζεται από κατασταλτικά μέτρα κατά της Μειονότητας, παραβίαση βασικών ανθρωπίνων και μειονοτικών δικαιωμάτων, τον φόβο οτι η Μειονότητα ήταν η εν δυνάμει πέμπτη φάλαγγα της Τουρκίας στη Θράκη, αλλά και από την άνοδο, ως αντίδραση, ενός τουρκικού εθνικισμού στην μειονοτική κοινότητα και μιας ηγεσίας καθαρά συνδεδεμένης με το Τουρκικό Κράτος και τους εθνικιστικούς κύκλους στην Τουρκία. Η άνοδος του τουρκικού εθνικισμού θεωρήθηκε φυσικά απειλητική καί απο την Πλειονότητα στη Θράκη καί απο το Ελληνικό Κράτος. Παρά την ένταση, υπήρξαν ελάχιστα βίαια συμβάντα στη Θράκη, μέχρι τον Ιανουάριο του 1990, όταν με αφορμή τη δίκη και καταδίκη του Σαδίκ Αχμέτ και τις διαμαρτηρίες της Μειονότητας, η Κομοτηνή έζησε ένα μικρών διαστάσεων αντι-μειονοτικό πογκρόμ, κατά τη διάρκεια του οποίου καταστράφηκαν εκτοντάδες καταστήματα Μειονοτικών και δάρθηκαν και πληγώθηκαν δεκάδες Μουσουλμάνοι. Τα έκτροπα αυτά τάραξαν και ανησύχησαν την τότε οικουμενική κυβέρνηση, που αποφάσισε να παρέμβη με ριζικά και δραστικά μέτρα για να προλάβει μια πιθανή ή διαφαινόμενη βίαιη εθνοτική συμπλοκή στη Θράκη. Τα περισσότερα μέτρα που ελήφθησαν τότε ήταν υπέρ της Μειονότητας και αποσκοπούσαν στη βελτίωση των συνθηκών ζωής της. Η νέα κρατική πολιτική για τη Μειονότητα αργότερα ονμάστηκε πολιτική «ισονομίας και ισοπολιτείας», και ακολουθήθηκε απο όλες τις κυβερνήσεις που διαδέχθηκαν την οικουμενική. μιας νέας και καλύτερης προσέγγισης στις σχέσεις Μειονότητας-Κράτους, απο την οποία και οι δυο πλευρές πρέπει να θεωρούν τον εαυτό τους ωφελημένο.

• History and Archaeology

• Ιστορία

This article is a slightly revised, updated, and modified version of two chapters of my unpublished PhD dissertation, entitled From Deterioration to Improvement in Western Thrace, Greece: A Political Systems Analysis of a Triadic Ethnic Conflict (2004). (A copy of my complete dissertation can be obtained from ProQuest-UMI, at http://il.proquest.com/products umi/dissertations/disexpress. shtml)