Representations of Schield-aprons on Attic pottery and their connection with the battle of Marathon and Miltiades
Part of : Τεκμήρια ; Vol.7, 2002, pages 49-62
Issue:
Pages:
49-62
Parallel Title:
Παραστάσεις ασπίδων με «ποδιά» στην αττική αγγειογραφία : Η σχέση τους με την μάχη του Μαραθώνα
Section Title:
Articles
Author:
Abstract:
'Αντικείμενο της μελέτης είναι ή «ποδιά» ασπίδας, ένα προστατευτικό κάλυμμα άπό εύκαμπτο υλικό στό κατώτερο άκρο των ασπίδων των οπλιτών (κυρίως 'Αμαζόνων και πολεμιστών άπό την Ανατολή) πού έφθανε ώς τους αστραγάλους και απεικονίζεται σέ παραστάσεις της αγγειογραφίας και της ζωγραφικής. Ό τύπος αυτός ασπίδας είναι αρχαιολογικά γνωστός άπό κτερίσματα τάφων στην Θράκη και έργα τέχνης —'ιδιαίτερα της τέχνης της Ελληνικής 'Ανατολής τα όποια χρονολογούνται άπό τό δεύτερο ήμισυ του 6ου αι. π.Χ. και αργότερα. Στην αττική αγγειογραφία τής αρχαϊκής εποχής παραστάσεις της ασπίδας με «ποδιά» είναι πολύ σπάνιες. Ή παλαιότερη παράσταση υπάρχει σέ μελανόμορφο αμφορέα τού Μουσείου Villa Giulia (άρ. 50694 — περ. 540 π.Χ.), όπου «ποδιές» ασπίδων απεικονίζονται ώς εξαρτήματα τού οπλισμού οπλιτών άπό τήν 'Ανατολή, ώς έπί τό πλείστον (προφανώς) Τρώων. Ό αμφορέας αυτός είναι τό μοναδικό αττικό παράδειγμα ώς τό 490/480 π.Χ. Ή παλαιότερη παράσταση μέ 'Αθηναίους οπλίτες υπάρχει σέ όστρακα άπό τήν έρυθρόμορφη κύλικα του 'Απολλοδώρου, πού χρονολογείται τό 490-480 π.Χ. Ό αμφορέας τής Villa Giulia δείχνει σαφώς ότι οι 'Αθηναίοι αγγειογράφοι γνώριζαν τήν «ποδιά» ασπίδας ήδη άπό τό 540 π.Χ. "Ηδη πριν άπό τό 490 π.Χ. φαίνεται ότι είχαν απεικονίσει τήν «ποδιά» ώς εξάρτημα του οπλισμού Ελλήνων οπλιτών άπό τήν 'Ανατολή ή 'Ανατολιτών. Ή απεικόνιση 'Αθηναίων οπλιτών μέ «ποδιά» ασπίδας στην αττική αγγειογραφία των χρόνων 490-480 π.Χ. υποδηλώνει ότι οι οπλίτες στην μητροπολιτική Ελλάδα είχαν αρχίσει να χρησιμοποιούν αυτόν τον τύπο ασπίδας ήδη γύρω στό 490 π.Χ., δηλ. τήν χρονολογία τής μάχης του Μαραθώνα. Σχετικά μέ τή μάχη αυτή αναφέρεται δτι οί Έλληνες οπλίτες είχαν αντιμετωπίσει μέ επιτυχία τους Πέρσες τοξότες- μερικοί δέ ερευνητές έχουν υποστηρίξει τήν άποψη ότι τα περσικά βέλη δέν ήσαν αρκετά ισχυρά ώστε να διαπεράσουν τις ελληνικές ασπίδες. Εΐναι πιθανόν δτι αυτές οί «ποδιές» ασπίδων ήταν ό κύριος λόγος για τήν άναποτελεσμα τικότητα τών Περσών τοξοτών. Σύμφωνα μέ όλα αυτά ή παλαιότερη απεικόνιση τών ασπίδων μέ «ποδιά» στην αττική αγγειογραφία πρέπει να συνδεθεί μέ αυτό τό ιδιαίτερης σημασίας ιστορικό γεγονός.
Subject:
Subject (LC):
