Η μεταφραστική γραφή ως ανάμνηση και το παράδειγμα των ομηρικών κειμένων.
Part of : Σύγκριση ; No.22, 2012, pages 7-20
Issue:
Pages:
7-20
Parallel Title:
Écriture de traduction et mémoire : le cas des textes homériques.
Section Title:
Articles
Author:
Abstract:
Ce travail porte sur l’intérêt que la notion de mémoire présente pour l’analyse comparative de l’ écriture traductrice, notamment dans le cas de la traduction des textes anciens. Sont discutées,dans un premier temps, certaines questions d’ordre théorique que pose Walter Benjamin aussi bien dans ses propres travaux que par l’intermédiaire d’une de ses références philosophiques les plus paradoxales, à savoir Henri Bergson. Nous tâchons ainsi de mettre en relief le rôle assumé par des procédés de mémoire dans la manière dont la traduction littéraire reconstruit l’idée même du passé et de sa survivance et entame des relations historiques qui dépassent les cadres des taxinomies et catégories afférentes données. Par ailleurs, l’approche proposée remet en question les polarités de la fidélité et de la liberté ou de la domestication et de la distanciation traductrices, en soulignant l’importance cruciale de l’incertitude et de l’instabilité sémantique et stylistique de l’écriture de la traduction. Dans sa deuxième partie, le travail discute la pertinence d’une telle approche pour l’étude du cas des traductions de la poésie homérique en différentes langues européennes modernes. On insiste, en particulier, sur le débat entre Matthew Arnold and Francis Newman pour ce qui est des traductions anglophones du XIXe siècle et sur celui de la traduction néohellénique de Kazantzakis - Kakridis. Cette dernière mettrait en évidence la spécificité du cas grec marqué par le double fait de la distance historique et de la parenté linguistique entre le passé de l’original et le présent de la traduction.
Subject:
Subject (LC):
Electronic Resources:
References (21):
- Alexandra Lianeri & Vanda Zajko, Translation and the Classic : Identity as Change in the History of Culture, Oxford, Oxford University Press, 2008.
- Ι. Θ. Κακριδής, Το μεταφραστικό πρόβλημα,Αθήνα, Βιβλιοπωλείον της Εστίας, 1948 (πρώτη έκδοση στη Θεσσαλονίκη, 1936)
- Ζερβού Αλεξάνδρα,«Μια ματιά στην παρούσα μετάφραση ή Η Οδύσσεια ανάμεσα στο παραμύθι και το μυθιστόρημα»,στο Όμηρος, Οδύσσεια: Μεταγραφή σε πεζό λόγο(1932), Αθήνα, Μαΐστρος, 2005
- Λάμπρος Πόλκας, «Οδύσσεια: Πρωτότυπο και μεταφράσεις», Παλίμψηστον, 12, Ηράκλειο, Βικελαία Δημοτική Βιβλιοθήκη, Δε- κέμβριος 1992
- Geοrges Mounin, Οι ωραίες άπιστες, μτφρ. Διαπανεπιστημιακό – Διατμηματικό Πρόγραμμα Μεταπτυχιακών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών, Αθήνα, Μεταίχμιο, 2002
- Francis Newman, Homeric Translation in Theory and Practice, London,Williams and Norgate, 1861
- Mathhew Arnold, «On Translating Homer», in On the Classical Tradition, Ann Arbor, The University of Michigan Press, 1960
- Χόρχε Λουίς Μπόρχες, «Οι [αγγλικές] μεταφράσεις του Ομήρου», μτφρ. Αχιλλέας Κυριακίδης, Μετάφραση 06-07, 11, Αθήνα, 2007
- Philip Young,The Printed Homer: A 3000 Year Publishing and Translation History of the Iliad and the Odyssey,London, MacFarland Publishers, 2003
- George Steiner & Aminadav Dykman (eds), Homer in English, London,Penguin Books, 1996
- Τάκης Καγιαλής, «Η μετάφραση της ποίησης στον μοντερνισμό: κέντρο και περιφέρεια» στο Η γλώσσα της λογοτεχνίας και η γλώσσα της μετάφρασης, Θεσσαλονίκη, Κέντρο Ελληνικής Γλώσσας, 1998
- J. - L. Ladmiral, «La traduction: des textes classiques?» στο S. Nicosia (dir.) La traduzione dei testi classici. Teoria, prassi, storia,Atti del Convegno di Palermo, 6-9 Aprile 1988,Napoli, M. D’Auria, 1991
- Friedrich Schleiermacher, Des différentes méthodes de traduire, Paris, Éditions du Seuil, 1999
- Lawrence Venuti, The Translator’s Invisibility: A History of Translation , London, Routledge, 1995
- Antoine Berman, La Traduction et la lettre ou l’Auberge du lointain, Paris, Editions du Seuil, 1999
- Walter Benjamin, Gesammelte Schriften,V, I, Frankfurt am Main, Suhrkamp Verlag, 1982
- Gilles Deleuze, Le Bergsonisme, Presses Univesitaires de France, Paris, 1966
- Γιώργος Βάρσος, «Ζητούμενα μιας μεταφυσικής της μνήμης», Αξιολογικά, 22, Αθήνα, Νήσος, 2009
- Henri Bergson,Matière et mémoire: Essai sur la relation du corps à l’esprit, PUF : Paris, Quadrige Presses Univesitaires de France, 1939
- Walter Benjamin, «Ορισμένα μοτίβα στον Μπωντλαίρ» στο Σαρλ Μπωντλαίρ ένας λυρικός στην ακμή του καπιταλισμού, Αθήνα, Αλεξάνδρεια, 2002
- Walter Benjamin, «Το έργο του μεταφραστή» στο Δοκίμια φιλοσοφίας της γλώσσας, μτφρ.Φώτης Τερζάκης, Αθήνα, Νήσος, 1999
