Naturalism and the problem of intentionality
Part of : Πλάτων : περιοδικό της Εταιρείας Ελλήνων Φιλολόγων ; Vol.54, No.1, 2004, pages 241-260
Issue:
Pages:
241-260
Author:
Abstract:
Νατουραλισμός (naturalism) είναι το φιλοσοφικό πλαίσιο σύμφωναμε το οποίο η επιστημολογία και η επιστήμη αποτελούν ένα συνεχές,εμπειρικό εγχείρημα. Μέσα στο πλαίσιο αυτό η εξήγηση της προ:θετικότητας της νόησης (intentionality) καθίστατο προβληματική, καθώςμοιάζει αδύνατη η ενσωμάτωση των ιδιότυπων σημασιολογικών τηςιδιοτήτων μέσα στη φυσική τάξη. Μια τέτοιου είδους αποτυχία ένταξηςτων νοητικών φαινομένων στο επίπεδο των φυσικών γεγονότωναπειλεί τον απώτερο σκοπό κάθε νατουραλιστή, πού είναι η ενοποίησηόλων των επιστημονικών πεδίων σε μια ολοκληρωμένη επιστήμη, ηοποία γενικώς θα αποκαλείται η επιστήμη της φύσης.Οι ιδιότυπες 'σημασιολογικές ιδιότητες της νόησης οδήγησαν μιαμερίδα νατουραλιστών στο συμπέρασμα ότι η προθετικότητα δεν είναιενα πραγματικό φαινόμενο. Κατά την άποψη τους, η φύση αποτελείένα κλειστό σύστημα αιτιακών σχέσεων, μέσα στο οποίο δεν υπάρχει χώρος για φαινόμενα όπως η προθετικότητα. Επομένως, ο επιστημολογικόςστόχος ενός νατουραλιστή, ο οποίος είναι δεσμευμένος απότις οντολογικές του πεποιθήσεις περί προτεραιότητας των φυσικώνκατηγοριών, είναι να δείξη με ποιό τρόπο οι προθετικές κατηγορίεςμπορούν να αντικατασταθούν από νευροφυσιολογικές κατηγορίες.Επίσης, ο πραγματιστικός στόχος του είναι να εξήγηση ότι, αν καιστις καθημερινές πρακτικές των ανθρώπων ή χρήση προθετικών ορώνείναι απαραίτητη για την ερμηνεία συμπεριφορών, παρ' όλα αυτά ηεξήγηση αυτή είναι πλαστή, μια και δέν βασίζεται σε επιστημονικάδεδομένα και επομένως είναι απολύτως εσφαλμένη.Σκοπός του παρόντος άρθρου είναι να παράθεση επιχειρήματατα οποία καταδεικνύουν πώς είναι αδύνατη η εξάλειψη της προθε-τικότητας από το πλαίσιο εξήγησης των νοητικών φαινομένων καιη αντικατάσταση της από άλλους επιστημονικά αποδεκτούς όρους.Ο λόγος έγκειται στην σχέση νόησης-νοήματος. Κάθε προθετικόςόρος προσδιορίζεται από το νόημα ή αλλιώς την έννοια του. Μεάλλα λόγια, χαρακτηριστικό κάθε νοητικού φαινομένου είναι η προθετικήτου σχέση, δηλαδή η ιδιότητα του να κατευθύνεται προς ηναναφέρεται σε κάτι εκτός εαυτού. Αυτό σημαίνει ότι ακόμα κι ανστο μέλλον αποδειχθή δυνατό να αντικατασταθή η χρήση προθετικώνορών, όπως πεποίθηση, επιθυμία, φόβος, κ.λπ., από αντίστοιχουςνευροφυσιολογικούς ορούς, η ανάγκη εξήγησης της προθετικήςτους σχέσης θα εξακολούθηση να υφίσταται. Καί αυτό γιατίπροθετικότητα είναι εκείνη ή πραγματική ιδιότητα πού διαφοροποιείτά νοητικά άπό τα φυσικά φαινόμενα.Μέσα σέ αυτό τό θεωρητικό πλαίσιο, τό έργο ενός νατουραλιστήαποκτά τον έξης διττό στόχο: άπό τή μιά, νά υποστήριξη οτι οιπροθετικές ιδιότητες της νόησης είναι πραγματικές ιδιότητες, οιοποίες προσδίδουν στά νοήμονα όντα ικανότητες πού απουσιάζουνάπό άλλους φυσικούς οργανισμούς καί άπό τήν άλλη νά εξήγησημέ ποιο τρόπο αυτές οι ιδιότητες αναπτύσσονται μέσα σ' ένα κόσμοφυσικών γεγονότων. Είναι σημαντικό νά τονίσωμε οτι τά δύο αυτάπρογράμματα φαίνονται εκ πρώτης όψεως άντιδιαμετρικά. Όνατουραλιστής πρέπει νά δείξη τόσο οτι ό νους είναι μέρος τηςφύσης καί γι' αυτό τον λόγο ή μελέτη του ανήκει στο γενικό πλαίσιομιας ενοποιημένης επιστήμης της φύσης, οσο καί οτι οι ιδιότυπεςιδιότητες τοΰ νου εΐναι πραγματικές καί διαφοροποιούν τάόντα πού τις κατέχουν άπό τά υπόλοιπα φυσικά όντα
Subject:
Subject (LC):
