The poll tax in the years of the Cretan War : symbol of submission and mechanisms of avoidance
Part of : Θησαυρίσματα ; Vol.31, 2001, pages 323-359
Issue:
Pages:
323-359
Author:
Abstract:
Η μελέτη ασχολείται με την περίοδο της κατάχτησης της Κρήτης και βασίζεται στους τρεις πρώτους χρονολογικά ιεροδικαστικούς κώδικες του Ρεθύμνου που καλύπτουν την περίοδο 1650-1669. Οι κώδικες αυτοί μαζί με αντίστοιχους από την υπόλοιπη Κρήτη και τη Μακεδονία απόκεινται σήμερα στο Vakiflar Genei Müdürlügü της Κωνσταντινούπολης (Ίσταμπουλ) και κατατέθησαν εκεί μετά την Ανταλλαγή των Πληθυσμών.Με αφετηρία 30 έγγραφα που εντοπίσαμε για το κεφαλοχάρατσο στους τρεις ιεροδικαστικούς κώδικες του Ρεθύμνου, παράλληλα με αυτά που δημοσίευσαν οι Εσάτ
Σιδεράκης και Νικόλαος Σταυρινίδης, παρακολουθούμε μέσω του φόρου αυτού την επιβολή της οθωμανικής κατάχτησης στην Κρήτη και τους μηχανισμούς αντίδρασης που ανέπτυξαν οι Κρητικοί στα κρίσιμα χρόνια του Κρητικού Πολέμου, πριν την άλωση του Χάνδακα, το 1669, που παγίωσε την καθυπόταξη του νησιού. Στο άρθρο λοιπόν εξετάζεται ο κεφαλικός φόρος ως μηχανισμός επιβολής της κατάχτησης από την πλευρά της κατακτητικής κοινωνίας και οι εξισλαμισμοί των Κρητικών ως φαινόμενο ενσωμάτωσης των καταχτημένων στην κατακτητική κοινωνία.Ως προς το πρώτο σ
έλος της θεματικής της μελέτης παρουσιάζονται τρεις απογραφές του ναχιγιέ Ρεθύμνου και Αγίου Βασιλείου και οι καταγγελίες για παρανομίες κατά τη συλλογή του φόρου. Παρατίθενται επίσης οι πληροφορίες για τις διάφορες κατηγορίες στις όποιες εντάσσονταν οι υποκείμενοι στην καταβολή του χαρατσιού και οι απαλλασσόμενοι (κληρικοί, ανάπηροι και οι προσφέροντες υπηρεσία στο κράτος).Στα ιεροδικαστικά έγγραφα της περιόδου του Κρητικού Πολέμου τα σχετικά με το θέμα του κεφαλοχάρατσου αναφέρονται: πρώτον κατασχέσεις περιουσιών που ανήκαν σε άτ
μα που εγκατέλειψαν τον τόπο τους, μετά την άλωση των Χανίων και του Ρεθύμνου, αρνούμενοι να υποταχθούν στους νέους κατακτητές, και δεύτερον εξισλαμισμοί, οι όποιοι συνιστούν το άλλο άκρο της αντίδρασης στην υποταγή. Είναι η προσπάθεια ενσωμάτωσης στην κατακτητική κοινωνία, η οποία σταδιακά εδραιωνόταν στο νησί. Η ενσωμάτωση στην κυρίαρχη κοινωνία προϋπόθετε την ένταξη στο θρησκευτικό της σύστημα, προϋπόθετε για τους υπόδουλους τον εξισλαμισμό.
Subject:
Subject (LC):
Notes:
Περιέχει πίνακα, παράρτημα και σημειώσεις
