Le fonti italiane di un poema misogino cretese del tardo quattrocento

Part of : Θησαυρίσματα ; Vol.25, 1995, pages 124-142

Issue:
Pages:
124-142
Author:
Abstract:
Διερεύνηση ιταλικών πηγών ενός κρητικού στιχουργήματος του ύστερου δέκατου πέμπτου αιώνα, που παραδίδεται με τον ειρωνικό τίτλο «Συναξάριον των ευγενικών γυναικών και τιμιωτάτων αρχοντίσσων» (εκδόθηκε το 1905 από τον Karl Krumbachor). Το στιχούργημα ακολουθεί τη μισογυνική παράδοση που διατρέχει την ιταλική και γενικότερα την ευρωπαϊκή μεσαιωνική λογοτεχνία (παράδοση άγνωστη στο Βυζάντιο). Ανιχνεύεται ειδικότερα η άποψη του Gareth Morgan ότι κύρια πηγή του έργου υπήρξε το στιχούργημα «Contrasto delle donne» του Antonio Pucci κι Iva πεζό κείμενο που σώζεται σ ε σύμμεικτο αυτόγραφο κώδικά του (δεν πρόκειται όμως για πρωτότυπο έργο τού Pucci αλλά για συρραφή από διάφορες πηγές). Αποδεικνύεται ότι το «Συναξάριον» δεν έχει άμεση σχέση με τα κείμενα του Pucci, και ότι τα κοινά χωρία τους που επισημάνθηκαν προέρχονται από μια κοινή πηγή, το «Fior di virtù», δημοφιλέστατο λαϊκό κείμενο, πού από το 1471 ως το 1500 είχε τυπωθεί εξήντα τουλάχιστο φορές. Υποδεικνύονται επίσης ως πιθανές πηγές του «Συναξαριού» α) μια άδηλη συναγωγή σύντομων αφηγημάτων» (novelle), πού θα κυκλοφορούσε ως έργο τού Αισώπου, όπως και άλλα παρόμοιου περιεχομένου στην Ιταλία, και β) λογοτεχνικά κείμενα που ανήκαν στη γαλλοϊταλική επική ποίηση και στον μεσαιωνικό τρωικό κύκλο. Από την πρώτη προέρχονται οι αναφερόμενοι στο «Συναξάριον» Ορλάνδος και Ρινάλδος (και όχι από τον Ariosto ή τον Boiardo, όπως υποστηρίχτηκε) και από τη δεύτερη οι αναφορές στον Έκτορα και στον Αχιλλέα.
Subject:
Subject (LC):
Notes:
Περιέχει σημειώσεις, Relazione letta nel II Colloquio Internazionale «Medioevo romanzo e orientale: Oralità, scrittura, modelli narrativi», tenuto all’Università di Napoli (17-19 febbraio 1994). Il testo verrà pubblicato anche negli atti del Colloquio.