109-118

• Αποστολόπουλος, Χαράλαμπος

Η εργασία αυτή αποσκοπεί να αναδείξη την πρωτοτυπία και επικαιρότητα που ενέχεται στη γρηγοριανή αντίληψη περί αορίστου και απείρου χαρακτήρα της "θείας φύσης», ήτοι του όντως Όντος. Στον ορίζοντα της αντίληψης αυτής διαβλέπει ο συγγραφέας να επιτυγχάνεται για πρώτη φορά µια υπέρβαση της «αντικειµενιστικής» ελληνικής οντολογίας και µία αμφισβήτηση του παραδοσιακά κυρίαρχου ρόλου του Λόγου, τόσο σε οντολογικό όσο και σε ανθρωπολογικό επίπεδο. Μόλις στον όψιµο Γρηγόριο Νύσσης, έναν αιώνα περίπου µετά τον θάνατο του Πλωτίνου (270) , φαίνεται να κερδίζη το «υποκειµενικό» ή συνειδησιακό στοιχείο - συµβάν την εσωτερική εκείνη πυκνότητα και δυναµική που θα επέτρεπε την διάκριση του από το πλέγµα διάταξης των «αντικειµενικών» δοµών του Είναι. Το Είναι ή η «θεία φύση» συλλαµβάνεται από τον Γρηγόριο όχι µόνον άκρως αποφατικά ως «ασύλληπτο Μυστήριο», ανθιστάµενο σε οιονδήποτε προσδιορισµό της βαθύτερης ουσίας του, παρά, µεταπίπτοντας σε µία θετική διάσταση, υποβάλλεται επίσης ως α-όριστον τι σε διηνεκή αυθυπέρβαση! Η πέραν του Πλατωνισµού και του Χριστιανισµού τολµηρή αυ ή ιδέα εξακοντίζει κατά τον συγγραφέα το παραδοσιακό Ιδεώδες της ζωής και της γνώσης τόσο µακριά, ώστε τούτο να χάνεται (µέσα στο «αχανές πέλαγος της θείας φύσεως») και να υποκαθίσταται: Την θέση του στόχου λαµβάνει πλέον η οδός προς αυτόν η επιδίωξη, η επιθυµία καθίσται το επιδιωκόµενο / έπιθυµούµενο. Το ασίγαστο «ζητείν» ισοδυναµεί πλέον µε αυτό τούτο το «ευρείν» και ο άνθρωπος παρουσιάζεται υπό µία νέα προοπτική, οπού τα πάντα φαίνονται να εστιάζονται όχι τόσο στο ερώτηµα για το τι είναι, όσο σε εκείνο για το πως είναι.

• Philosophy, Ethics and Religion

• Philosophy and religion
• Θεολογία

Περιέχει σημειώσεις, Persönlicher Beitrag des Charalambos Apostolopoulos zur "13th International Conference on Patristic Studies" in Oxford, August 1999., Μνήμη καθηγητού Νικολάου Α. Λιβαδάρα