9-26

Υπερασπίζοντας τη Μήδεια : μια νομική προσέγγιση στον Ευριπίδη

• Leão, Delfim F.

0 συγγραφέας αναλύει τις ειδικότερες νομικές παραμέτρους που συμβάλλουν στην κατανόηση της ευριπίδειας τραγωδίας. Εκκινώντας από την αποτίμηση του «γάμου», μεταξύ Ιάσωνα και Μήδειας, σύμφωνα με τα αττικά νομικά ήθη, εκτιμά ότι ο γάμος αυτός στηρίχθηκε απλώς και μόνον στους όρκους που δόθηκαν στην Άρτεμι και Θέμιδα και όχι σε κάποια έν- νομη τάξη. Το γεγονός της διαφορετικής καταγωγής τους από τον τόπο της εγκαταστάσεώς τους αποδεικνύεται ένα ακανθώδες πρόβλημα, τόσο για τους ίδιους, όσο και για τους απογόνους τους. Η λύση που προκρίνει ο Ιά- σωνας στην τραγωδία, δηλαδή ο χωρισμός του από τη Μήδεια με μονομερή δήλωσή του, αν και σύμφωνος με τα αθηναϊκά νομικά δεδομένα, αιτιολογεί απολύτως, -λόγω των παρενεργειών νομικής και κοινωνικής φύσεως που συνεπάγεται για τη Μήδεια και τα τέκνα της,- τη δυσχερή θέση της Μήδειας. Για τη διατύπωση των προεκτεθέντων συμπερασμάτων εξετάζονται διεξοδικά τα ακόλουθα νομικά ζητήματα. 1. Η θέση της γυναίκας στην αθηναϊκή κοινωνία με βάση κυρίως τις διακρίσεις στο κοινωνικό και νομικό status των αθηναίων γυναικών που αναφέρονται ρητώς στο χωρίο [Δημ.] 59.122. 2. Η έννοια του νομίμου γάμου σε συνδυασμό με τη διαδικασία της «εγγυήσεως» (εγγύη) κατά τα αθηναϊκά νομικά ήθη. 3. Ο προεξάρχων ρόλος του «κυρίου» της νυμφευομένης, τόσο κατά τη διαδικασία της «εκδό- σεώς» της στον μέλλοντα σύζυγο, όσο και κατά τη διαδικασία της λύσεως του γάμου. 4. Η τυπολογία και τα κίνητρα των τρόπων λύσεως του γάμου και οι νομικές και κοινωνικές συνέπειες αυτών. 5. Οι τρόποι κτήσεως της ιδιότητας του αθηναίου πολίτη, και κυρίως του «ποιητού πολίτου» με βάση τις κατά καιρούς διακυμάνσεις της αθηναϊκής νομοθεσίας.

• Law

• Δίκαιο
• Political sociology

γάμος, μικτοί γάμοι, γνήσια τέκνα, πολιτικά δικαιώματα, μορφές και κίνητρα διαζυγίων, Ευριπίδης, Μήδεια, Ιάσων, νόμος και αρχαία τραγωδία, marriage, mixed marriages, legitimate offspring, citizenship rights, divorce typology and motivations, Euripides, Medes, Jason, law and ancient tragedy

Περιέχει βιβλιογραφία, This study has been presented at the 2nd International Meeting of the Young Historians of Greek Law, Athens, 3-4 September 2010. 1 want to express my gratitude to Lydia Paparriga-Artemiadi, for having invited me to publish this work. I also wish to thank Manuel Tröster, who read an earlier version of this paper and whose comments helped me to improve it, especially at the linguistic level. The main lines of argument were exposed in a previous paper, written in Portuguese, which corresponds to Leäo (2006), but the present version takes into account other studies on the subject and includes new reflections.