97-108

Η σημειωτική αισθητική : τα προβλήματα, οι δυνατότητες και τα όριά της

• Milijić, Branislava

Ή Σημειωτική Αισθητική σάν ένας χωριστός κλάδος τής νεώτερης αισθητικής, άποτελεΐ μία άπό τίς έπιστήμες τού αιώνα μας. Τό κύριο στοιχείο καί ό πρωταρχικός βασικός παράγοντας τής Σημειωτικής Αισθητικής είναι τό αισθητικό σήμα. Ή ’Αρχή άπό τήν όποια ξεκινά είναι ή άποψη άτι ή αισθητική σάν ειδική έπιστήμη τού σημείου άνήκει στήν κατηγορία τών άξιολογικών έπιστημών. Σάν ιδιαίτερο είδος, ύπάρχει στή συνείδηση τών έκπροσώπων της σάν μία διαδικασία πού βρίσκει τό κέντρο τού βάρους της στό γεγονός άτι τό αισθητικό σημείο γεννιέται μέσα άπό τήν πολυσύνθετη διεργασία τής σήμανσης. Μερικοί άπό τούς πιό έκλεκτούς έκπροσώπους της είναι: ό Charis W. Morris, ό Jan Mukarovskÿ, ό Abraham Moles, ό Max Bene, ό Jurij Lotman και ό Umberto Eco.Είναι κατά τή διάρκεια των αιώνων πού διαμορφώθηκαν οι προκαταρκτικοί δροι τής σύνδεσης τής σημειωτικής μέ τήν αισθητική. Δύο σημαντικές προγενέστερες συνθήκες διευκόλυναν τήν εισχώρηση τών μεθοδολογικών δρων γιά τή διαμόρφωση τής σημειωτικής αισθητικής. "Ηταν ή έπιτυχημένη προσπάθεια τοΰ Baumgarten νό καθιερώσει τήν αισθητική σόν χωριστή έπιστήμη, πού νό στηρίζεται στή γνώση τής λειτουργίας τών αισθήσεων, καί ή συνεισφορά τοΰ Charls Saunders Peirce στή νέα σημειωτική πού έκφράζει κυρίως τήν άντίληψή του για τό τριαδικό σημείο, το όποιο σέ μία συνεχή διαδικασία μεσολάβησης καί έρμηνείας άποκτά τό χαρακτήρα ένός συστήματος πού άνανεώνεται διαρκώς. Τό πλάτος τών δυνατοτήτων ολοκλήρωσης τών δύο αύτών έργασιών γίνεται δυνατό στή σημειωτική τοΰ Peirce άπό τό γεγονός ότι αύτή παραμένει άνοιχτή στούς πειραματισμούς τών φυσικών καί κοινωνικών έπιστημών καθώς και στις λογικο-μαθηματικές και έρμηνευτικο-ίστορικές έρευνες. Αύτό προσδιόρισε ταυτόχρονα τις μεθοδολογικές δυνατότητες τών σημειωτικο-αίσθη- τικών όναζητήσεων.Ή προβληματική τής σημειωτικής αισθητικής σόν μέρους τής νεώτε- ρης αισθητικής δέν γίνεται φανερή δίχως τήν κατανόηση τής συνεισφοράς τών κυριότερων άπό τούς έκπροσώπους της. Ή σημειωτική αισθητική, πέρα άπό τό όνοιχτό έρωτήματα πού θέτει, πού καθιστούν άντικειμενικό πιο δύσκολη τή θεμελίωσή της, βασίζει τις δυνατότητες τής ύπαρξής της σόν ειδικής έπιστήμης στις άρχές τής ολοκλήρωσης μιας όναλυτικής διαδικασίας και στήν άξια τού αισθητικού σημείου στή διερεύνηση πολύπλοκων σχέσεων. "Αν, άκολουθώντας τον Κάντ καί τον Peirce, μπορούμε νό συλλάβουμε τή Σημειωτική Αισθητική σαν μία μεταθεωρία στό πλαίσια τών άνθρωπιστικών έπιστημών, αύτή θεμελιώνεται έπάνω στις βάσεις τής έρμηνευτικής και τής πολλαπλότητας τών μεθόδων.

• Arts

• Aesthetic movement (Art)