35-39

Οι κίνδυνοι της πνευματικής βιομηχανοποιήσεως και οι δυνατότητες θεραπείας τους

• Dorfles, Gillo

Η επίδραση της πνευματικής βιομηχανοποιήσεως είναι φανερή πια σε όλους τους τομείς, επομένως και στον καλλιτεχνικό· αν και θα ήταν παράλογο ν’ αρνηθή κανείς τα πλεονεκτήματα τα όποια προσφέρει ο τεχνολογικός πολιτισμός στόν άνθρωπο, θά ήταν έξ Ισου έπικίνδυνο νά μην λογαριάση καί την αρνητική πλευρά αύτοϋ τοϋ πολιτισμού. "Ενας άπ’ αύτούς τούς κινδύνους είναι ή άπώλεια κάθε τελετουργίας στήν άπόλαυση τοϋ έργου τέχνης, γεγονός πού ώδήγησε τό θεατή σέ μιά άδιαφορία άπέναντι στις διαφορετικές έκφράσεις καί έκδηλώσεις τέχνης πού τοϋ προσφέρονται.Μιά άλλη άποψη έπικίνδυνη άφορά τήν έλλειψη κάθε άμεσης αισθητικής έμπειρίας, έτσι ώστε οί εικόνες άπό τόν κινηματογράφο καί τήν τηλεόραση μένουν πάντα σ’ ένα ονειρικό πεδίο πολύ μακρυά άπ’ τήν άλήθεια μιας πραγματικότητας άμεσα βιωμένης."Ενα άλλο μεγάλο μειονέκτημα πολλών καλλιτεχνικών έκδηλώσεων πού πραγματώνεται μέ τά τεχνικά μέσα είναι ή παραποίηση τών εικόνων πού οφείλεται στις σημερινές δυνατότητες τής άντιγραφής τών παλαιών καί τών σύγχρονων άριστουργημάτων. Πράγματι, ένώ γιά τά έργα τοϋ βιομηχανικού σχεδίου ή μαζική αναπαραγωγή είναι έντελώς θεμιτή, γιά τά έργα τέχνης τό πράγμα διαφέρει, έφ’ δσον ή άρχική τους σύλληψη ήταν νά μείνουν μοναδικά καί άνεπανάληπτα. Ή πνευματική βιομηχανοποίηση ένέτεινε έπίσης τις διαφορές μεταξύ τών κοινωνικοπνευματικών τάξεων: ή παιδεία τής μάζας διαφοροποιήθηκε προοδευτικά άπό τήν παιδεία τής élite, άλλά συχνά καί ή παιδεία τής élite άγνοεΐται έντελώς άπό τις άνεπτυγμένες οίκονομικώς τάξεις. ’Εξαιρούνται ώρισμένα καλλιτεχνικά δημιουργήματα, πού άν καί ήταν προωρισμένα έξ άρχής γιά τήν πνευματική αύτή élite, γίνονται μόνο έξ αιτίας μιας μόδας άντικείμενα ένδιαφέροντος καί άπό τις τάξεις πού έχουν άνέβει μόνο λόγο) μιάς οικονομικής εύμάρειας. Αύτό τό γεγονός δημιούργησε συχνά φαινόμενα φετιχισμοΰ δταν οί δημιουργίες μιάς ψευτο-πρωτοπορίας έγιναν δεκτές μόνο έπειδή ήταν τής μόδας. Τελικά, ό άληθινός κίνδυνος βρίσκεται στό δτι άποδίδουμε στή νέα βιομηχανική παραγωγή τά Ιδια χαρακτηριστικά καί τις ίδιες ποιότητες πού είχαν οί παλιές δημιουργίες τής χειροτεχνίας καί της βιοτεχνίας, δπως έπίσης στό νά θέλουμε νά υποτάξουμε τίς καλλιτεχνικές δημιουργίες ακόμα δεμένες μέ το χέρι τοϋ δημιουργού, στίς τεχνικές μεθόδους πού άλλάζουν την πρωταρχική τους φύση.

• Arts

• Τέχνη
• Ψυχολογία

τεχνολογία