17-20

Η κρίση της αισθητικής

• Galeffi, Romano

Δεν μπορούμε ν' αποδώσουμε την κρίση την οποία διέρχεται ή Αισθητική σε έλλειψη ενδιαφέροντος για την επιστήμη αυτή πού ορίζεται ώς «Γενική θεωρία περί τέχνης» ή «φιλοσοφία της τέχνης». Πράγματι, ό αριθμός των συνεδρίων αισθητικής καί των συμμετεχόντων ενεργώς σ' αυτά αυξάνεται παντού προοδευτικά. Αν λοιπόν μπορούμε νά μιλάμε άκόμη γιά κρίση τής αισθητικής, τούτο συμβαίνει γιατί οϊ διαφορετικοί τρόποι έκφρασης των θεωριών της δέν βασίζονται σέ μιά αδιαμφισβήτητη φιλοσοφική προοπτική ή γιατί οι συγγραφείς πού τίς προτείνουν δέν ήσαν σέ θέση πάντα νά διαδώσουν τίς ιδέες τους. Πραγματικά τά συνέδρια δέν κατορθώνουν κι αυτά πάντοτε νά παρουσιάσουν τήν άξια μερικών θεωριών. Ό συγγραφέας όμως είναι πεπεισμένος ότι μιά καί μόνη θεωρία — αν είναι κριτικά διαρθρωμένη — θ' αρκούσε νά δείξει τό επιστημονικό κύρος τής αισθητικής. Μετά άπό αυτά τά προοίμια, ό συγγραφέας, αφού παρουσιάσει τά προσωπικά του αξιώματα καί πορίσματα πού απορρέουν απ' αυτά — τά όποια εναρμονίζονται τέλεια μέ μερικές βασικές θέσεις τού Λάιμπνιτς, τού Κάντ, τού Κρότσε, τού Ντυφρέν, τού Παρέυσον καί τού Άντσέσκι — καί έχοντας έμπνευσθεϊ άπό τίς πηγές τής μπεργκσονικής θεωρίας τής διαίσθησης καί θεμελιώσει κριτικά τίς θέσεις του, χάρη στό ουσιαστικό μάθημα τού Ούγκο Σπίριτο — καθορίζει τήν καλλιτεχνική δραστηριότητα ώς «σύνθεση a priori διαισθητική καί εκφραστική, κατ' εξοχήν αισθητικής φύσης», πού τήν χαρακτηρίζει ή αξία τού 'Ωραίου, ή οποία είναι λογική όπως όλες οί άλλες άξιες, αλλά όχι «πνευματική». Κατόπιν, υπογραμμίζει ότι ή αισθητική διαρθρώνεται σύμφωνα μέ μιά ουσιαστικά λογική δραστηριότητα, χωρίς νά παραποιεί τή φύση, ούτε νά άντι- καθιστάει τήν ιδιομορφία τής φύσης μέ τόν αισθητισμό (esthéticité), γιατί τό νά φιλοσοφείς πάνω στήν τέχνη δέν σημαίνει νά μετατρέπεις τήν τέχνη σέ φιλοσοφία. Συμπέρασμα: αν ή τέχνη μπορεί νά θεωρηθεί σάν μιά φανταστική αναδημιουργία κάθε είδους ανθρώπινης εμπειρίας, δέν ταυτίζεται μέ κανένα είδος εμπειρίας έξω-αισθητικής φύσης.

• Arts
• Philosophy, Ethics and Religion

• Αισθητική
• Τέχνη

Cette communication a été présentée au Colloque International d'Esthétique — Craco- vie 17-20 sept. 1979 —, mais n'a pas été publiée