Originalité et tradition
Part of : Χρονικά αισθητικής : ετήσιον δελτίον της Ελληνικής Εταιρείας Αισθητικής ; Vol.ΙΘ-Κ, No.1, 1980, pages 86-89
Issue:
Pages:
86-89
Parallel Title:
Πρωτοτυπία και παράδοσις
Author:
Abstract:
Κατά γενική παραδοχή ή πρωτοτυπία θεωρείται σάν τό διακριτικό και βασικό χαρακτηριστικό τής αυθεντικής δημιουργίας. Μπορούμε νά ελπίζουμε ότι ή διασάφησις τού νοήματος τής πρωτοτυπίας καί τών σχέσεων της μέ την παράδοσι θά μάς επιτρέψει νά πλησιάσουμε τήν ίδια τήν καλλιτεχνική δημιουργία πού είναι τόσο δύσκολο νά συλλάβουμε.Έκ πρώτης όψεως ή σχέσις μεταξύ πρωτοτυπίας καί παραδόσεως φαίνεται καθαρά άντιθετική. 'Ωστόσο ή ιστορία όλων τών τεχνών μάς δείχνει ότι στήν πραγματικότητα παράδοσις καί πρωτοτυπία δέν είναι άπόλυτα άσυμβίβαεττες, ή μιά δέν άποκλείει άναγκαεττικά τήν άλλη. 'Ακόμη καί τά μεγαλύτερα άριστουργήματα, πού έπιβάλλονται μέ τήν πρωτοτυπία τους, συνδέονται πάντοτε μέ κάποια παράδοσι. Οί διαπιστώσεις αυτές μάς παροτρύνουν νά έμβαθύνουμε περισσότερο στίς δύο έννοιες, τήν πρωτοτυπία καί τήν παράδοσι, γιά νά καταλάβουμε τήν δυνατότητα τής συνδέσεώς τους εττήν καλλιτεχνικήδημιουργία.Εάν λοιπόν ή πρωτοτυπία είναι τό γνώρισμα τής αυθεντικής δημιουργίας, άναγκαεττικά περικλείει τήν έννοιαν τού πηγαίου: ένα έργο τέχνης είναι πραγματικά πρωτότυπο όταν πηγάζει άπό τό εσώτερο εγώ τού καλλιτέχνη. Όταν όμως ό καλλιτέχνης αποβλέπει μόνον εττό καινοφανές καί γιά νά τό πετύχει άρνεϊται κάθε προηγούμενο, τότε αύτοδεσμεύεται καί τό έργο του δεν είναι ελεύθερη δημιουργία, καθορίζεται αντιθετικά άπό τήν τέχνη εκείνη πού ακριβώς άρνεϊται. 'Αντίθετα ή έμπειρία μάς δείχνει ότι όσο πιό πλούσια είναιΉ παράδοσις τόσο μεγαλύτερα περιθώρια ελευθερίας προσφέρει στόν καλλιτέχνη πού τήν έχει άφομοιώσει. Έξ άλλου έχει παρατηρηθεί ότι τά έργα πού δέν στηρίζονται σέ μιά παράδοση δέν μπορούν νά ξεφύγουν απ' τήν κοινοτυπία. Ή παράδοσις δέν εμποδίζει λοιπόν τήν πρωτοτυπία, αντίθετα τήν στηρίζει, όταν ό καλλιτέχνης δέν τήν δέχεται παθητικά καί τήν ακολουθεί δουλικά, άλλά τήν κατακτά καί τήν ζωντανεύει μέ τήν προσωπική προσπάθειά του.Mé ποιό όμως τρόπο η παράδοσις καί ή πρωτοτυπία μπορούν νά συνδεθοΰν ατό έργο τέχνης; Συνήθως θεωρούν τήν πορεία τής καλλιτεχνικής δημιουργίας σάν μιά διαλεκτική μεταξύ τής έπιθυμίας γιά κάτι νέο καί τοϋ σεβασμού τής παραδόσεως καί τό έργο πού προκύπτει σάν σύνθεσι τού παλιού και τού νέου. Ή άφηρημένη αυτή αποψις δέν άνταποκρίνεται στά φαινόμενα. Στη γνήσια δημιουργία ό καλλιτέχνης συγκεντρώνει καί εντείνει τήν προσοχή του αποκλειστικά στό έργο πού πραγματοποιεί καί επωφελείται τής παραδόσεως τελείως αυθόρμητα, χωρίς νά τήν σκέπτεται, καί τό ίδιο, δίχως νά τήν επιδιώξει, τού χαρίζεται μέ τήν τελείωσι τοϋ έργου του, σάν δώρο, καί ή πρωτοτυπία.
Subject:
Subject (LC):
