30-39

Περί του αντικειμένου της αισθητικής

• Breazu, Marcel

Ό συγγραφεύς εις τήν μελέτη του άναφέρεται εις τάς συζητήσεις τάς σχετικάς μέ τό αντικείμενο τής αισθητικής ώς έπιστήμης. Ζητεί, κατ’ άρχάς, νά καθορίση τί δεν μπορεί πια νά είναι ή αισθητική, δείχνοντας ότι, σήμερα, ή αισθητική δεν θά μπορούσε ν’ άγνοήση τον τρόπο τής ιστορικής συγκροτήσεως τής αισθητικής κρίσεως (όπως το έκανε ό μεγάλος Κάντ, πού άνεζήτησε τάς άρχάς a priori τής αισθητικής κρίσεως γιά νά καθορίση την υπερβατικότητα της). Οί έρευνες τής άνθρωπολογίας καί τής κοινωνιολογίας της τέχνης υπάρχουν, καί μας υποχρεώνουν νά προσπαθήσουμε νά προσδιορίσουμε τούς καθοριστικούς παράγοντες συγκροτήσεως τής αισθητικής άξίας. 'Η αισθητική δέν θά μπορούσε πια σήμερα ν’ άγνοήση τις μελέτες τής ιστορίας της τέχνης (όταν βρισκόμαστε μπροστά στο «φανταστικό μουσείο», γιά το όποιο όμιλεΐ ό Malraux), καί οφείλει νά εγκατάλειψη τις κενές θεωρητικές γενικότητες, γιά τις γενικότητες πού απορρέουν από τή συγκεκριμένη εξέταση των «γεγονότων» τής τέχνης. Γι’ αύτύ ό αισθητικός πρέπει νά γνωρίζη τουλάχιστον τά μεγάλα μνημεία τής καλλιτεχνικής δημιουργίας όλων των εποχώνκαί όλων των λαών. ’Αλλά νά γνωρίση καλλιτεχνικά δέν σημαίνει μόνον να τά δή, άλλά πρέπει καί νά συγκινήται ενώπιον τών έργων τέχνης. Έπεται ότι δέν μπορεί κανείς νά κάνη αισθητική χωρίς νά είναι προικισμένος με ευαισθησία.Έναν αισθητικό «άπαθή» δέν μπορεί κανείς νά τόν διανοηθή! Γιά να «γνωρίση κανείς καλλιτεχνικά», πρέπει νά μπορή νά κάνη σύνθεση μεταξύ τού όντικοΰ καί τού αξιολογικού τής τέχνης, μεταξύ τής ύπάρξεως καί της άξίας τού έργου.Επίπλέον, ό αισθητικός πρέπει σήμερα νά είναι πληροφορημένος σχετικά μέ τις σημειολογικές έρευνες, τις στρουκτουραλιστικές καί τις έρευνες τής πληροφορίας, γιά νά έλαττώση στό ελάχιστο τή δυσκολία νά συλλάβη τό άρρητο της τέχνης. Πρέπει επίσης νά γνωρίζη τις ιστορικές συνθήκες της έμφανίσεως έκάστου ρεύματος ή καλλιτεχνικού στύλ, γιά νά μπορέση νά κάνη μιά σύνθεση μεταξύ τού «εγγενούς» καί τής «κοινωνικής ύπερβάσεως» του αισθητικού άντικειμένου.'Ο συγγραφεύς άναφέρει τις γνώμες διακεκριμένων αισθητικών, όπως ό Munro, ό Souriau, ό Herbert Read, ό Tatarkiewicz, ό Lukâcs, εις ο,τι αφορά τό άντικείμενο τής αισθητικής, γιά νά καταλήξη ότι ή αισθητική πρέπει να είναι μιά επιστημολογία τής κριτικής καί τής ιστορίας τής τέχνης, καί μια προπαιδεντική τής αισθητικής παιδείας. Τό συμπέρασμα είναι ότι γιά τον αισθητικό τό κυριώτερο έργο είναι ν’ άναζητήση τήν ουσία, τον τρόπο συνθέσεως καί τήν εξέλιξη τής αισθητικής άξίας. Μία άξια βιωμένη σέ μιά ένταση ύψηλήςσυγκινήσεως πού συλλαμβάνεται σέ όλη της τήν πολυπλοκότητα.

• Philosophy, Ethics and Religion

• Αισθητική