105-114

Παυσανίας της Μακεδονίας ή Παυσανίας των Καλινδοίων : η μαρτυρία των νομισμάτων

Μελέτες-Articles

• Psoma, Selene

Οι μακεδονικές κοπές που φέρουν την επιγραφή Παυσανία αποδόθηκαν πρόσφατα στον ομώνυμο σφετεριστή του τημενιδικού θρόνου που μαρτυρείται ως θεαρωδόκος της πόλεως των Καλινδοίων σε επιγραφή της Επίδαυρου που χρονολογείται περί το 360 π.Χ. και ως άρχων της Μυγδονίας και σύμμαχος των Αθηναίων και ειδικότερα του Τιμόθεου σε σπάραγμα της κωμωδίας Γερύονες του Αθηναίου ποιητού Εφίππου το οποίο αναφέρεται στην περίοδο 365-360 π.Χ. και συμπίπτει με τον πόλεμο που οι Αθηναίοι διεξήγαγαν στη Βόρεια Ελλάδα για την ανακατάληψη της Αμφίπολης. Ο σφετεριστής Παυσανίας θεωρείται με βεβαιότητα υιός του Αρχελάου από τον Miller, μολονότι αυτό αμφισβητείται και τα εικονογραφικής φύσεως επιχειρήματά του, προκύπτουν από αυτή τη θεώρηση. Η συγκριτική μελέτη των τύπων των νομισμάτων αυτών με εκείνους των κοπών Μακεδόνων βασιλέων από τον Αρχέλαο έως τον Περδίκκα Γ' αποδεικνόει ότι αυτοί εναρμονίζονται πλήρως με τους τημενιδικούς. Η τεχνοτροπική προσέγγιση των κοπών που φέρουν την επιγραφή Παυσανία με εκείνες των Αέροπου, Αμόντα Β' καθώς και των πρώιμων κοπών του Αμύντα Γ' (κεφαλή γενειοφόρου Ηρακλέους / άλογο) δεν επιτρέπει τη χρονολόγησή τους μία τριακονταετία αργότερα. Το γεγονός ότι οι αργυρές κοπές του Παυσανία είναι υπόχαλκες εντάσσεται στη γενικότερη κατάσταση οικονομικής στενότητας του Μακεδονικού βασιλείου που παρατηρείται από τη βασιλεία του Παυσανία έως τα μέσα της βασιλείας του Αμύντα Γ'. Και οι στατήρες του πατέρα του Φιλίππου Β' που προαναφέραμε είναι υπόχαλκοι. Η ανεύρεση στατήρων του Παυσανία σε θησαυρό που απεκρύβη στην Εορδαία, Πτολεμαΐδα, και το γεγονός ότι όπως οι θησαυροί δείχνουν η Μακεδονία αποτελούσε μία ζώνη κλειστής νομισματικής κυκλοφορίας, όπου μόνον οι κοπές του βασιλείου θεωρούνταν ως δόκιμα χρήματα, ενισχύει την απόδοση των νομισμάτων αυτών στον Μακεδόνα βασιλέα. Εκτός από τους στατήρες ο Παυσανίας έκοψε και σπάνιες αργυρές υποδιαιρέσεις που αντιστοιχούν σε δραχμές και ημίδραχμα (ή τετράβολα) του «θρακομακεδονικού» σταθμητικού κανόνα και πρώτος από τους Τημενίδες βασιλείς εισήγαγε τη μεγαλύτερη υποδιαίρεση A χάλκινων νομισμάτων.

• History and Archaeology

• Αρχαιολογία
• Ιστορία, Αρχαία
• Νομισματική

αρχαία νομίσματα, Μακεδονία