Αλληλεπιδράσεις ανάμεσα στο φαινόμενο της αστικής διάχυσης και τη δομή του οικιστικού δικτύου : διαπιστώσεις από τη Θεσσαλονίκη
Part of : Γεωγραφίες ; No.21, 2013, pages 85-103
Issue:
Pages:
85-103
Parallel Title:
Interconnections between urban sprawl and the structure of urban system : Implications from Tessaloniki
Section Title:
Θεματικό αφιέρωμα: Στεγαστικοί διαχωρισμοί και χωρικοί μετασχηματισμοί των μητροπόλεων Αθήνας και Θεσσαλονίκης
Author:
Abstract:
Η εργασία διερευνά τη θεωρητική, εννοιολογική και μεθοδολογική σχέση ανάμεσα στην αστική διάχυση και το οικιστικό δίκτυο.Αρχικά γίνεται επισκόπηση των θεωριών και προσεγγίσεων της αστικής διάχυσης, από την οποία προκύπτει ένας νέος ορισμόςτης αστικής διάχυσης. Η αστική διάχυση αποτιμάται περισσότερο ως δυναμική διαδικασία αποσυγκέντρωσης παράλληλα μετην αστική επέκταση παρά ως μια στατική μη βιώσιμη αστική μορφή. Η βασική υπόθεση εργασίας είναι ότι η αστική διάχυσημπορεί να οδηγήσει μέσω της «αποσυγκεντρωμένης συγκέντρωσης» σε μια περισσότερο πολυκεντρική οργάνωση του οικιστικού δικτύου. Στη συνέχεια εξετάζεται η επιλεκτική ή μη κατανομή των τάσεων αποσυγκέντρωσης του πληθυσμού από τον κύριο αστικό πόλο στην περιοχή επιρροής του και η αλληλοσυσχέτισή τους με τη μεταβολή του βαθμού πολυκεντρικότητας. Η αναγνώριση της πολυκεντρικότητας βασίζεται σε τρεις διαστάσεις των κέντρων: το μέγεθος, τη χωρική θέση και τη συνδεσιμότητα.Η εργασία καταλήγει ότι οι τάσεις αστικής διάχυσης επηρεάζουν τη δομή του οικιστικού δικτύου προς την ανάδυση «μικρής κλίμακας» πολυκεντρικότητας, η οποία εντείνει στην πραγματικότητα τη μονοκεντρική δομή στο υπερκείμενο χωρικό επίπεδο. Η Περιοχή Επιρροής της Θεσσαλονίκης αποτελεί το εμπειρικό πεδίο για τη διερεύνηση των ερωτημάτων.
Subject:
Subject (LC):
Notes:
Περιέχει πίνακες, χάρτες, εικόνες και διαγράμματα
References (1):
- Αγγελίδης, Μ. (2004), Οι Πολιτικές της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τηΧωρική Ανάπτυξη, Μια μεγάλη πρόκληση για την Ελλάδα,Αθήνα: Πανεπιστημιακές Εκδόσεις Ε.Μ.Π.Αγγελίδης, Μ. (2000), Χωροταξικός σχεδιασμός και βιώσιμη ανά-πτυξη, Αθήνα: Συμμετρία.Αγγελίδης, Μ. (1997), Το οικιστικό δίκτυο στην Ελλάδα – Υπάρχουσακατάσταση, πρότυπο πολιτικής, χωροταξική εξειδίκευση,Αθήνα: ΥΠΕΧΩΔΕ, ΕΜΠ.Αρβανιτίδης, Π. και Δωρής, Γ. (2011), «Λειτουργικές Αστικές Πε-ριοχές: Μια προσπάθεια προσδιορισμού της οικονομικήςεπιρροής των ελληνικών αστικών κέντρων», Αειχώρος 15:130-151.ΓΓ ΕΣΥΕ - Απογραφή Πληθυσμού 2001: Μόνιμος Πληθυσμός, Απα-σχολούμενοι κατά τόπο μόνιμης διαμονής και ένδειξη τόπουεργασίας, Απασχολούμενοι εκτός του Δήμου μόνιμης διαμο-νής κατά Δήμο εργασίας.Γεμενετζή, Γ. (2011), Αστική Διάχυση και Οικιστικό Δίκτυο: έννοιεςκαι εργαλεία ανάλυσης με εφαρμοφή στην Περιοχή Επιρροήςτης Θεσσαλονίκης, Διδακτορική Διατριβή, Θεσσαλονίκη:ΑΠΘ-Τμήμα Αρχιτεκτόνων Μηχανικών.Γεμενετζή, Γ. (2010), «Οι Λειτουργικές Αστικές Περιοχές στην Πε-ριφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας: προς μια αναδυόμενη πο-λυκεντρικότητα», Γεωγραφίες 16: 166-189.Ιωάννου, Β. (2005), Τουρισμός και Οικιστικό Δίκτυο, ΔιδακτορικήΔιατριβή, Αθήνα: ΕΜΠ.Καυκαλάς, Γ. (1999) (επιμ.), Θεσσαλονίκη, Μείωση της Μονοκεντρι-κότητας στο Πολεοδομικό Συγκρότημα και ο Ρόλος του Τρι-τογενούς Τομέα, Θεσσαλονίκη: Ζήτη.Κυριαζή-Άλισσον, Ε. (2003) «Εσωτερική μετανάστευση στην Ελ-λάδα: Σύγχρονες τάσεις-προοπτικές» στο Σιάμπος, Γ. (επιμ.),Πληθυσμός και ανάπτυξη στην Ελλάδα, Αθήνα: Κορφή.Albrechts (1998), «The Flemish diamond: precious gem and virginarea», European Planning Studies 6: 411-424.Adam, B. (2002), «Suburbanisation Processes in Germany: Implicationsfor Urban and Rural Areas», Built Environment 28(4):319-330.Anas, A. και Rhee, H.-J., (2006), «Curbing excess sprawl with congestiontolls and urban boundaries», Regional Science andUrban Economics 36: 510-541.Antikainen, J. (2005), «The Concept of Functional Urban Area, Findingsof the ESPON Project 1.1.1», Informationen zur Raumentwicklung,Helft 7.05: 447-452.Berry, B.J.L. και Horton, F. (1970), Geographic Perspectives onUrban Systems with Integrated Readings, Englewood Cliffs,N. J.: Prentice-Hall.Black, T.J. (1996), «The Economics of Sprawl», Urban Land 55(3):6-52.Bourne, L.S. (1975), Urban Systems: Strategies for Regulation - acomparison of policies in Britain, Sweden, Australia andCanada, Οξφόρδη: Clarendon Press.Brueckner, J.K. (2000), «Urban Sprawl: Diagnosis and Remedies»,International Regional Science Review 23(2): 160-171.Burchell, R.W., Lowenstein, G., Dolphin W.R., Galley, C.C., Downs,A., Seskin, S., Grey Still, K. και Moore, T. (1998), “The Costsof Sprawl – Revisited”, TRCP Report 39, Ουάσινγκτον.Calthorpe, P. και Fulton, W. (2001) The Regional city: planning forthe end of sprawl, Ουάσινγκτον: Island Press.Caruso, G. (2001), Peri-urbanisation: the situation in Europe, FinalReport prepared for the DATAR, France.Camagni, R., Gibelli, M.C., Rigamonti, P. (2000), «Urban mobilityand urban form: the social and environmental costs of differentpatterns of urban expansion», Paper presented at the 40thCongress of the European Regional Science Association,Barcelona, 29 Αυγούστου – 1 Σεπτεμβρίου 2000.CEMAT (2006), «Glossary of key expressions used in spatial developmentpolicies in Europe», Document presented at the 14thSession of the European Conference of Ministers responsiblefor Spatial/regional Planning, Λισαβόνα, Πορτογαλία, 26-27 Οκτωβρίου 2006.Chin, N. (2002), «Unearthing the roots of urban sprawl: a criticalanalysis of form, function and methodology», CASA WorkingPaper 47, Λονδίνο: Centre for Advanced Spatial Analysis(CASA), UCL.Downs, A. (1998) «How America’s Cities are Growing? The Big Picture», Brookings Review 16(4): 8-12, διαθέσιμο ηλεκτρονικάστη διεύθυνση: <http://www.brookings.edu/press/REVIEW/fa98/downs.pdf> (ανάκτηση: 30-10-2008).Duany, A., Plater-Zyberk, E. και Speck, J. (2000), Suburban nation:The rise of sprawl and the decline of the American dream,Νέα Υόρκη: North Point Press.ΕΕΑ (2006), Urban Sprawl in Europe, the ignored challenge, Copenhagen.Ewing, R., Pendall, R. και Chen, D. (2002), Measuring Sprawl andIts Impact, Smart Growth America, Ουάσινγκτον.Ewing, R. (1997), «Is Los Angeles - Style Sprawl Desirable?», Journalof the American Planning Association 63(1): 107-118.ESPON (2003), ESPON Project 1.1.1: The Role, Specific Situationand Potentials of Urban Areas as Nodes in a Polycentric Development– Third Interim Report, Part 3, Luxembourg:ESPON.ESPON (2005), ESPON Project 1.1.1: Potentials for Polycentric Developmentin Europe, Final Report, March, Luxembourg:ESPON.Frenkel, Α., Ashkenazi, Μ. (2008) «Measuring urban sprawl: howcan we deal with it», Environment and Panning B: Environmentand Design 35: 56-79.Fulton, W., Pendall, R., Nguyen, M. και Harrison, A. (2001), «Whosprawls most? How growth patterns differ across the U.S.»,Center on Urban and Metropolitan Policy, The Brookings Institution,Ουάσινγκτον.Galster, G., Hanson, R., Ratcliffe, M.R., Wolman, H., Coleman, S.και Freihage, J. (2001), «Wrestling sprawl to the Ground:defining and measuring an elusive concept», Housing PolicyDebate 12(4): 681-717.Gordon, P. και Richardson, H.W. (1997), «Are Compact Cities a DesirablePlanning Goal?», Journal of the American PlanningAssociation 63(1): 95-106.Glaeser, E. και Kahn, M. (2003), «Sprawl and urban Growth», NBERWorking Paper Series No 9733.Hall, P. και Pfeiffer, Ul. (2000), Urban Future 21, Λονδίνο: SponPress.Harvey, E.O. και Clark, W. (1965), «The Nature and Economics ofUrban Sprawl», Land Economics 41(1): 1-9.Hess, G. κ.ά. (2001), «Just What Is Sprawl, Anyway?», διαθέσιμο ηλε-κτρονικά: <http://www4.ncsu.edu/~grhess/papers/sprawl.pdf>.Johnson, M. P. (2001), «Environmental Impacts of Urban Sprawl: aSurvey of the Literature and proposed Research Agenda», Environmentand Planning A 33(4): 717-736.Knaap, W. (1998), “The Rhine-Ruhr area in transformation: towardsa European metropolitan region?», European Planning Studies6: 379-393.Kratochwill, S. (2005), European images around Sprawl(ing), απότο Ευρωπαικό Πρόγραμμα URBS PANDENS.Mills, E. S. (1999), The Brawl over so-called Sprawl, Illinois RealEstate Letter: 1-7.Mitchell, C.J.A. (2004), «Making sense of counterurbanisation»,Journal of Rural Studies 20: 15-34.Peiser, R. (2001), «Decomposing urban sprawl», Town Planning Review72(3): 275-298.Pendall, R. (1999), «Do Land Use Controls Cause Sprawl», Environmentand Planning B 26(4): 555-571.Prodromidis, P.-I. (2008), Deriving Labor Market Areas in Greecefrom commuting flows (No 99), Αθήνα: KEPE.Razin, E. και Rosentraub, M. (2000), «Are Fragmentation and SprawlInterlinked? North American Evidence», Urban Affairs Review35(6): 821-836.Sierra Club (1998), The dark side of the American Dream,http://www.sierraclub.org/sprawl/report98/, ανάκτηση: 27-09-2008.Stead, D. (2002), «Urban-Rural Relationships in the West of England», Built Environment 28(4): 299-310.Torrens, P.M. (2008), «A toolkit for measuring sprawl», Appl. SpatialAnalysis 1: 5-38.Torrens, P.M. και Alberti, M. (2000), Measuring Sprawl, WorkingPaper Series, UCL, Working Paper Series, No. 27, Λονδίνο:Centre for Advanced Spatial Analysis, University College,παρουσιάστηκε στο Association of Collegiate Schools ofPlanning Conference, Atlanta, GA, διαθέσιμο ηλεκτρονικάστη διεύθυνση: www.casa.ucl.ac.uk (ανάκτηση: 12/10/2007).Tsai, Y-H. (2005), «Quantifying Urban Form: Compactness versusSprawl», Urban Studies 42(1): 141-161.Wassmer, R.W., και Edwards, D. (2005), «Causes of Urban Sprawl(Decentralization) in the United States: Natural Evolution,Flight from Blight and the Fiscalization of Land Use», workingpaper, Sacramento State University, διαθέσιμοηλεκτρονικά στη διεύθυνση: <http://localgov.fsu.edu/readings_papers/Growth%20Manag/WassmerEdwardsCausesSprawl.pdf> (ανάκτηση:12/10/2007).
